Пакуль жыве памяць

28.07.2020                                                          Новости

Пісьменнік, літаратуразнаўца, выдавец, перакладчык Аляксандр Наўроцкі (Варшава) светлай памяці жонкі, паэткі Барбары Юркоўскай прысвяціў цэлы нумар часопіса «Poezja dzisiaj» («Паэзія сёння») на трох мовах пад назвай «Письма Жене́ в мир иной». Удзелам у праекце адзначыліся і беларускія творцы, прадстаўнікі СПБ.   

…Упершыню яны апынуліся ў Гродне ў 2017 годзе. Ён і яна. Сямейная пара ўжо немаладых, але вельмі энергічных творчых людзей, паэтаў з Варшавы. Аляксандр Наўроцкі і Барбара Юркоўска сталі ініцыятарамі супрацоўніцтва беларускіх літаратараў з польскім выдавецтвам «ІBiS». Той самы выпадак, які можна назваць працягнутай рукой дружбы з Еўрапейскага Саюза. Гродна пакарыў замежных калегаў зрэшты таксама, як і Брэст, і Мінск. Прапанова была прынятая намі. Вынікам супрацоўніцтва, якое вельмі хутка перарасло ў шчырую чалавечую дружбу, стаў цэлы шэраг добрых спраў. Гэта і рэгулярны ўдзел пісьменнікаў з Беларусі ў міжнародных літаратурных фестывалях у Варшаве два разы ў год – вясной і восенню. Гэта і выхад у варшаўскім выдавецтве «ІBiS» перакладных анталогій паэзіі з прыгожай сімвалічнай назвай «Масты». Гэта і неаднаразовыя публікацыі перакладаў на польскую мову твораў нашых калег у часопісе «Poezja dzisiaj» («Паэзія сёння»). 

Паэтка, перакладчык, выдавец, мастачка Барбара Юркоўска была адным з самых актыўных удзельнікаў гэтых добрых спраў. Менавіта такія справы па сканчэнні многіх гадоў прынята называць гістарычнымі падзеямі, таму што толькі азіраючыся праз гады, параўноўваючы з іншымі рэаліямі, чалавек здольны даць ім аб'ектыўную ацэнку. У творчым асяроддзі немалаважным фактарам з'яўляюцца і асабістыя якасці чалавека. Менавіта гэты фактар у многіх справах становіцца вырашальным. Сваімі інтэлігентнасцю і абаяннем, пачуццём гумару і прастатой польскія літаратары Аляксандр Наўроцкі і Барбара Юркоўска выклікалі сімпатыю ва ўсіх нас. Можна не сумнявацца, што гэтая сімпатыя была ўзаемнай. Акрамя працы ў літаратурнай сферы, мы паспелі трапіць у іх прыватнае жыццё, пазнаёміцца і пасябраваць нефармальна. 

…А потым была смерць. Пані Бася, як з непадробнай цеплынёй мы называлі Барбару Юркоўску, некалькі гадоў мужна змагалася з невылечнай хваробай. Але цуду не адбылося. Паэтка пайшла з жыцця 22 лютага 2020 года. Гэта стала шокам для ўсіх, хто ведаў гэтую жыццярадасную, спагадлівую жанчыну, таленавітую паэтку і мастачку. Мы да гэтага часу не можам паверыць, што яе больш няма. 

Але ёсць памяць. Светлай памяці жонкі пісьменнік і выдавец Аляксандр Наўроцкі прысвяціў цэлы нумар літаратурнага часопіса «Poezja dzisiaj» («Паэзія сёння»). Гэта толькі пачатак вялікай працы па захаванні светлай памяці пра каханага чалавека, жанчыну-творцу, што стала верным сябрам для ўсіх нас. На старонках тэматычнага нумара польскага літаратурнага часопіса са сваімі прызнаннямі ў любові, лірычнымі прысвячэннямі памяці Барбары Юркоўскай, шчырымі, шчымлівымі словамі смутку і болю ад страты выступілі прадстаўнікі Саюза пісьменнікаў Беларусі: былы пасол Рэспублікі Беларусь у Рэспубліцы Польшча, паэт, аўтар і выканаўца песень Аляксандр Авяр’янаў; намеснік старшыні Брэсцкага абласнога аддзялення СПБ, руская паэтэса Любоў Красеўская; старшыня Гродзенскага абласнога аддзялення СПБ паэтэса, перакладчык Людміла Кебіч. 

Спачатку агульная справа – літаратура без межаў, а потым – памяць пра паэтэсу Барбару Юркоўску аб'ядналі творцаў з многіх краін: Польшчы, Германіі, Вялікабрытаніі, Італіі, Венгрыі, Ізраіля, Расіі, Беларусі, Латвіі, Літвы, Балгарыі, ЗША, В'етнама... Геаграфія сяброўства стала геаграфіяй памяці… Сёння, калі наша дарагая Пані Бася ў іншым свеце, нам не застаецца нічога іншага, акрамя як быць годнымі яе памяці. Наўрад ці ў свеце людзей ёсць нешта больш каштоўнае, чым памяць. Выступленні прадстаўнікоў міжнароднай літаратурнай супольнасці таксама можна прачытаць на старонках спецыяльнага трохмоўнага нумара часопіса, аснова якога – успаміны Аляксандра Наўроцкага пад назвай «Лісты да Жонцы ў іншы свет». А наш свет жывых людзей чакае ад нас яшчэ больш любові і дабрыні ў адносінах адзін да аднаго. 

Дзмітрый РАДЗІВОНЧЫК 

Для даведкі:

Барбара Юркоўска (Варшава), паэтка, рэдактар, фатограф, графік, педагог і спецыяліст па этыцы. Зрабіла пераклады твораў прозы Івана Буніна і Таццяны Талстой, апублікаваныя ў шматлікіх літаратурных айчынных і замежных часопісах. Супрацоўнічала з многімі выдавецтвамі. Узнагароджана ордэнам Польскай акадэміі навук за дасягненні ў навуцы. Дыпламаваны настаўнік, сапраўдны член Славянскай Акадэміі літаратуры і мастацтва, Еўрапейскай Асацыяцыі культуры, Міжнароднай асацыяцыі пісьменнікаў, Саюза журналістаў Рэспублікі Польшча. У часопісе «Паэзія сёння» працавала адказным рэдактарам з дня яго заснавання. Суарганізатар Сусветных дзён паэзіі ЮНЕСКА і Міжнародных фестываляў славянскай паэзіі ў Варшаве. Вершы Барбары Юркоўскай былі апублікаваныя ў «Паэзіі сёння», у польскіх часопісах у эміграцыі, а таксама ў многіх анталогіях, выдадзеных у ЗША, Вялікабрытаніі, Беларусі, Балгарыі, Расіі, Літве, Грэцыі, Італіі, Германіі, Індыі, Польшчы і інш. Паэтэса ўдзельнічала ў многіх міжнародных паэтычных фестывалях па ўсім свеце. 

Барбара Юркоўска – аўтар чатырох паэтычных зборнікаў: «Вяртанне»; «Карціны мора» (на польскай і англійскай мовах); «Паэзія даступная»; «Візітныя карткі» (на 8 мовах). Суаўтар кнігі «Якутыя і я». Адзін з ініцыятараў стварэння і рэдактар міжнародных анталогій паэзіі «Масты: Гродна – Варшава» і «Масты: Мінск ­– Варшава». Ганаровы сябра Гродзенскага абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі.